J.S.Bach: Suites voor cello BWV 1007-1012 / Quirine Viersen, cello / Opname maart en april 2018, Koepelkerk Renswoude / Barcanova Records / DSD5.0,2.0/PCM2.0/LP
Wat je graag aan muziek hoort, moet meestal meteen uit de jewel box, de elpeehoes op de draaitafel of via de netwerkspeler naar je HiFi-installatie… Of spreek ik voor mezelf? Toen ik na een weekend fietsen thuiskwam, lag er een pakket van de uitgever van ME – ik was al attent gemaakt door hoofdredacteur Ivo dat het eraan zou komen –, met een begeleidende brief. Derhalve op de maandag onmiddellijk de (SA)CD’s in de Marantz CD5003 CD-speler gelegd onderwijl de begeleidende brief lezend: “In de laatste uitgave geeft u aan dat u behoefte heeft aan meer cello. De cellosuites van Bach!” In ME van april schreef ik namelijk: “Ik zou nog wel méér willen en ik zou het bijna zeggen, ik kan ook tegen de Cello Suites van Bach – eveneens stukken geschreven voor cello solo. Ik ken mensen in mijn omgeving die dan weglopen…” Welnu, ik blijf ervoor thuis of ga er zoals enkele jaren geleden voor de deur uit. Op een vakantie in Karinthië, inmiddels jaren geleden (1988 daaromtrent), vernam ik dat Mischa Maisky drie van de zes suites van Bach zou uitvoeren in een kerkje te Ossiach. Wij erheen… Weergaloos en de uitvoering later op CD aangeschaft – aan muziek kleeft vrijwel altijd een herinnering, herken je dat? In mijn CD-collectie staat inmiddels een aantal uitvoeringen. Maisky (DG) speelt met een grote toon, evenals de in mijn discotheek aanwezige Jan Vogler (Sony) en Peter Bruns (Opus 111). Pieter Wispelwey spelend op een barokcello (Channel Classics) heeft een lichtere toon en een lager tempo, terwijl Quirine Viersen dichter bij Anner Bijlsma (Seon) komt. Dit ter illustrering dat elke uitvoering anders is en dé ultieme uitvoering niet bestaat.
Fruitteelt
Met in het onderhavige geval kunnen vergelijken van de opname op CD én LP wil ik hier nu even kwijt dat zo’n vergelijk een van ‘appels met peren’ is en dus in de fruitteelt thuishoort. De LP is een derivaat van de opname door de vele stadia in het maakproces die voor het uiteindelijk persen noodzakelijk zijn. Bovendien hebben de draaitafel, het element en de phono-trap in de voorversterker hun nodige auditieve invloed op de kwaliteit van weergave en pas in dit stadium komt de CD in de vergelijking om de hoek kijken: daar waar de phono-trap naast de ingang voor CD in de voorversterker vervolgens naar de eindtrap gaat. Noodzakelijk is dan ook dat de niveaus gelijk zijn want anders is de luidste in het voordeel. Je mag een van beide prevaleren, maar wat is beter?
Cello Suites
Zoals meer muziek van Bach raakte deze uit de mode kort na zijn overlijden in 1750. De Matthäus Passion werd bijvoorbeeld pas in 1829 weer voor het eerst uitgevoerd door Felix Mendelssohn en zijn de Suites voor cello pas in 1890 door de Spaanse cellist Pablo Casals erkend als één geheel. Voor de nieuwsgierigen onder u zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Zes_suites_voor_onbegeleide_cello_(J.S._Bach)
Tijdens mijn luistersessies thuis heb ik moeten corrigeren voor de gain van de elpee op mijn Kenwood KD5100 met Clearaudio Sigma element ten opzichte van de gain met de Marantz CD5003. Dat maakt het al wat lastig om een goed vergelijk te maken, maar ik vond de verschillen echt minimaal. Is dit een compliment voor mijn HiFi? Nee, eerder voor Rinus Hooning bij Record Industrie Haarlem die de mastering heeft verzorgd en natuurlijk Bert van der Wolf die tekende voor de opname. Het vinyl – ja, 180 grams en lezer denk aan de VTA omdat de dikte 50% meer is dan de gebruikelijke 120 grams –, is echt muisstil!
Quirine Viersen speelt op een cello van Joseph Guarnerius Filius Andreae uit 1715 die ze in bruikleen heeft gekregen van het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds. Ik beveel deze uitvoering en opname van deze prachtige muziek van harte bij je aan, of je nu kiest voor de LP of CD. Zie barcanova.nl en/of quirineviersen.com
